Hareketli yük nedir?
Hareketli yükler, geçici veya zamana bağlı yüklerdir. Bir köprünün taşıması gereken hareketli yükler genellikle trafik yükleridir. Trafik yüklerini ağır kamyonlar ve diğer araçlar oluşturur. Kısa açıklıklı köprüler için kritik durumlar daha az zahmetle analiz edilebilir durumdadır. Çok uzun açıklıklı köprüler için bu analiz oldukça karmaşıktır, kimi zaman istatistiksel metotlar kullanılması gerekebilir ve aşırı harcamalardan kaçmak için hesaplamalarda yaklaşık değerler kullanılabilir. Taşıtların köprü üzerindeki anlık konumlarından gelen analiz sonuçları değerlendilir ve en kritik taşıt konumu seçilir. Aynı zamanda curve köprü tipleri için centrifugaldan gelen taşıt kuvvetleri ve taşıtın frenlemesiyle oluşan sürtünme kuvvetleri hesaba katılıp analiz edilebilir.
OpenBrIM'de Hareketli Yükler'in analizi nasıl yapılır?
OpenBrIM üzerinde hareketli yük analizi çeşitli objelerin ve ifadelerin tanımlanmasıyla oluşur. Bu obje ve ifadeler birbirleri ile ilişkilendirilebilirler. Bazı objelerin tanımlanabilmesi için kendisinden önce başka bir objenin tanımlanmış olması gerekmektedir.
Örneğin, Vehicles objesi Design Lanes objesi oluşturulması için gereklidir. Geometry altındaki Group objesi ise Roadways objesi için gereklidir. Group objesinin içine de Surface objesini veya objelerini ekleyerek Roadways objesinin içinde kullanılmalıdır. Surface tanımlamak ve Groupa eklemek önemlidir çünkü analizin hangi yüzey üzerinde uygulanacağını belirler. Bu yüzey belli bir güzergaha(Alignment) sahip olacağı için analizin yapılacağı yüzey köprü yolunun üstüne tam olarak oturur. Son olarak Live Load Case objesi tanımlanıp gerekli olan Desing Lanes ve Roadways objeleri eklenmelidir. En son aşama ise koşulun analiz edilmesidir.
...
Hareketli Yük Analizi İçin Gerekli Obje Ve İfadeler
Hareketli yük analizi için gerekli olan yükleme objeleri Loads kategorisi altındaki Live Loads kategorisinde bulunur. Taşıt tanımı yani yükleme için Vehicles objesi, yüklemenin nasıl bir şerite yapılacağı ve içine kaç adet taşıt tanımlanması gerektiği gibi bilgiler için Design Lanes objesi, şeritlerin hangi yüzeye yerleştirileceği için Roadway objesi, ve hangi Design Lanes objesinin veya objelerinin hangi Roadways objesi üzerinde analiz yapıcağı bilgisini vermek için de Live Load Cases objesi tanımlanmalıdır. Bu kategorinin dışında kullanılabilecek diğer bir obje ise Surface Group objesidir. Bu obje Roadways objesine tanıtılıp hangi yüzey üzerinde analiz gerçekleştirmesi gerektiği bilgisini verir.
Surface Group
Hareketli yük analizi yapılacak yüzeyin sonlu elemanlar geometrisini tanımlayan objelerin oluşturduğu gruptur. FESurface objeleri kullanılarak oluşturulur. Oluşturulan surface objeleri bir grup altında toplanmalıdır. Daha sonra bu grup Roadways kısmında Roadways objesine tanıtılmalıdır. Bu işlem Roadways → Surface Group parametresi üzerinden yapılır. Grup tanımlı olmayan Roadway objesi üzerinden analiz gerçekleştirilemez.
FEGroup objesi icerisine FESurface elemanlarinin nasil eklenecegine iliskin asagidaki animasyon izlenebilir.
Vehicles (Taşıtlar)
Hareketli yük analizi için kullanılmak istenen taşıtlar buradan tanımlanır. Taşıtın nasıl bir yükleme yaptığı 'edit wheel loads' kısmından görülebilir. Bu panelden istenildiği gibi taşıt tanımlanabilir. Taşıtın tekerlek yükleri, eni, tekerlekler arası mesefe veya taşıtın noktasal tek bir yük oluşturup oluşturmayacağı gibi ayarlar bu kısımdan düzenlenir. Ek olarak tanımlanmak istenilen taşıt çeşitleri OpenBrIM kütüphanesinden çekilip kullanılabilir. Tekerlek sayısı salt okunur olarak gelir. Factor parametresi ile taşıtın uyguladığı yük katsayı olarak arttırılıp azaltılır. Bunun da analiz sonuçlarına doğrudan bir katkısı vardır. FactorExample örneğinden Factoru 2 katına çıkartıp taşıt yükleme yapmasının analiz sonuçlarındaki etkisini inceleyebilirsiniz.
...
HL93 design taşıtı için(which is used as a Deisgn Truck in AASHTO 3.6.1.2.2) önden sırayla 2.tekeri ve 3.tekeri arasındaki mesafesi 14 ft ile 30 ft arasında değişkenlik gösterebilir. Bunun sebepi maksimum kuvvet etkisini oluşturmaktır. Yani kısacası HL93 taşıt uzunluğu 28ft ile 44 ft arasında bir değerdir.
.png?version=1&modificationDate=1662965816656&cacheVersion=1&api=v2&effects=drop-shadow&width=550)
HL93 Design Truck taşıt yükü ön tekerler 8 kip arka tekerler de 32 şer kip olucak şekilde toplamda 72 kiptir. Factoru 2 katına çıkartmak bütün tekerlek yüklerini 2 katına çıkartır. Yani sonuç olarak taşıt yükü 2 katına çıkmış olur. FactorExample örneğinden Factoru 2 katına çıkartıp taşıt yükleme yapmasının analiz sonuçlarındaki etkisini inceleyebilirsiniz.
Design Lanes (Şerit Tasarımı)
...